مختصری بر نام‌گذاری ستاره‌ها
نام‌های عربی-یونانی
ستاره‌های پرنور آسمان، به خصوص در نیم‌کرهٔ شمالی، از قدیم مورد توجه ستاره شناسان بودند و اغلب اسم‌های خاص خودشان را دارند. به عنوان مثال می‌توان به ستارهٔ شباهنگ (Sirius، شِعرای یمانی) که پرنورترین ستارهٔ آسمان است، ستارهٔ شمالی(Polaris، ستارهٔ قطبی)، نسر واقع(Vega، کرکس نشسته)، ذنب(Deneb، ردف) و الدِبَران(Aldebaran) اشاره کرد. اغلب این نام‌ها به زبان‌های عربی یا یونانی هستند و انجمن بین‌المللی نجوم این اسامی را به صورت رسمی ثبت کرده است و منجمین سراسر جهان از این اسامی استفاده می‌کنند. در آن زمان کسی برای ستاره‌های کم‌نورتر آسمان اسمی انتخاب نکرد لذا برای مطالعهٔ آن‌ها به روشی برای نام‌گذاری نیاز بود.
نام‌گذاری بایِر
در سال ۱۶۰۳ میلادی، بایِر آلمانی یک سیستم نام‌گذاری جدید پیشنهاد داد. در سیستم بایر ستاره‌های هر صورت فلکی به ترتیب درخشندگی مرتب می‌شوند و به ترتیب حروف الفبای یونانی به آن‌ها نسبت داده می‌شود. مثلاً ستارهٔ آلفا-قنطورِس (نزدیک‌ترین ستاره به منظومهٔ شمسی - Alpha Centauri) پرنورترین ستاره در صورت فلکی قنطورس است. البته این ترتیب زیاد هم رعایت نمی‌شود! مثلا ستاره‌های دب اکبر به ترتیب مکانشان اسم‌گذاری شدند و اگر آن‌ها را به ترتیب درخشندگی مرتب کنیم ترتیب کاملا متفاوتی به دست می‌آید.
نام‌گذاری فلامستید
الفبای یونانی ۲۴ حرف بیشتر ندارد، مقایسهٔ میزان درخشندگی ستاره‌های کم‌نور هم نسبت به پرنورترها مشکل‌تر است. جان فلامستید انگلیسی سیستم نام‌گذاری جدید پیشنهاد داد و ستاره‌های ۵۵ صورت فلکی را با روش جدیدش نام‌گذاری کرد. در این روش به هر ستارهٔ هر صورت فلکی از غرب به شرق به ترتیب اعداد از ۱ به بالا نسبت داده می‌شوند.
امروزه برای ستاره‌هایی که اسم خاص قدیمی یا اسم با سیستم بایر دارند از همان نام‌های اصلی و برای سایر ستاره‌ها از اسم فلامستید استفاده می‌شود. مثلاً پرنورترین ستارهٔ صورت فلکی مرغابی سه نامِ ذنب، آلفا-سیگنوس (بایر) و ۵۰-سیگنوس (فلامستید) را دارد اما اغلب از اسم خاص آن، Deneb استفاده می‌شود.
نام‌گذاری متغیرها
ستاره‌های متغیر، ستاره‌هایی که در طول زمان درخششان تغییر می‌کند از اهمیت بالایی برای منجمین برخوردار هستند، تا این حد که سیستم نام‌گذاری مختص خودشان را دارند. نام گذاری ستاره‌های متغیر به ترتیب زمان کشف شدنشان است؛ اولین ستارهٔ متغیری که در هر صورت فلکی کشف می‌شود اگر از قبل اسم نداشته باشد با حرف R نام گذاری می‌شود و به همین ترتیب تا Z پیش می‌روند. نام متغیر بعدی RR گذاشته می‌شود (RR Lyrae در صورت فلکی شلیاق یک مثال معروف بین منجمین است) و بعدی RS و به همین ترتیب تا ZZ. پس از ZZ از AA شروع می‌کنند تا به QZ برسند. یک ستارهٔ مشهور با این نام‌گذاری «وی وای سگ بزرگ» (VY Canis Majoris) است که بزرگترین ستارهٔ راه شیری است اندازهٔ زمین در مقابل این ستاره مانند اندازهٔ یک کره با قطر یک متر در مقابل کل کرهٔ زمین است. تا QZ، تعداد ۳۳۴ ستارهٔ متغیر از هر صورت فلکی نام‌گذاری می‌شوند. اگر بازهم متغیر جدیدی کشف شود از ترکیب حرف V با اعداد استفاده می‌شود، لذا نام ستارهٔ بعدی V335 خواهد بود.
دردسر تلسکوپ‌ها
پس از استفادهٔ منجمین از تلسکوپ تعداد قابل توجهی ستاره که قبلاً با چشم غیرمسلح قابل دیدن نبودند کشف شدند که نامی نداشتند. سیستم فلامستید هم جوابگوی این تعداد بی‌شمار ستاره نبود، از این رو منجمین از این فرصت استفاده کردند که کشفیاتشان را به اسم خودشان ثبت کنند! عملاً هیچ سیستمی حاکم بر نام‌گذاری ستاره‌های جدید کشف شده نبود. بعضی ستاره‌ها چند بار اسم‌گذاری شدند، مثلا ستارهٔ Lalande 21185 به اسم‌های BD+36 2147، Gliese 411، و HD 95735 هم شناخته می‌شود!
درحال حاضر بهترین راه موجود برای اشارهٔ مستقیم به یک ستاره بدون ایجاد ابهام استفاده از مختصات آن در کرهٔ سماوی است.
Mohammad Jafar Mashhadi
Your average genius.